ZEMBİLDEKİ DEMOKRASİ

--
İhsan DURAK
Öğretmen (E)
http://ihsan.durakailesi.com

ZEMBİLDEKİ DEMOKRASİ

Zembil günümüzde kullanılan bir saklama, taşıma aracı değildir. Zembilin yerini günümüzde çeyiz sandıkları, sepetleri, çantalar, ve bez torbalar, naylon poşetler, kağıt saklama ve hediye paketleri almıştır. Evin temiz ve kirli çamaşırlarını saklama sepeti olarak mısır koçanından veya hasır sazından örülmüşlerdir. Zembili tanıyan ve bilenleriniz 60 yaşın üzerinde olan insanlarımızdır.

Konar göçer toplumun, yerleşik topluma  geçişinden önce  ev araç ve gereçlerinin sele, sepet, köfe, zembil ve hararlar içinde  taşındığı bir gerçektir. Kırsal alanda yaşayan insanlarımızın görünür görünmez giysi ve eşyalarının en güzel biçimde katlanarak taşınmasına yardımcı olan zembillerdir.

Zembillerin yerini  çeşitli süslü kakmalı çeyiz sandıkları alınca gelinlerin çeyizleri de , çeyiz sandıklarında taşınmaya başlandı. Günün anlam ve önemine göre,  çeyiz sandıkları anlamını yitirerek,  yerini ziynet sandıklarına bıraktı.  Düğün törenlerinde kız ve erek tarafı ziynet sandıkları olarak başköşede yerlerini almaktalar.l

Piyasada  anne ,anne çantası, ayrıca pehlivanların kıspetlerinin taşıdığı canta lar olara kullanılmaktadır. Zembil ,bir seyahat aracı olarak, süs, hediyelik bebek zembilleri, kaşık, çatal  çekmeceleri için örülmüş   olanlarını şimdilerde piyasalarda çin , Japon iş zembilleri görmek mümkün.

Anadolu türkülerinde zembil ve sandıklara yer verildiğini görüyoruz .

“Sandık üstünde sandık
Aman efeler yandık
Düşünmeden söz verdik
Biz sizi  adam sandık…” Bergama

Zembilli Sıdıkam zembilli
Versene oyalı da mendili
Haydi akşam karanlığı bastı ya Sıdıkam*
Yaksana şişeleri (şişe şişe) kandili….” Bursa yöresi

“Sandık sandığa dayalı

Yazması var oyalı

Ben seni böyle sevdim

Kirpiği kaşı boyalı 

Öldüm, öldüm, öldüm,

Yar yüzünü burada gördüm

 Sen çağırdım ben geldim…”Anonim

 Konumuz zembil içindeki demokrasi olunca, bu yazdıklarımızın demokrasiyle ne ilgisi var diyeceksiniz?

Demokrasinin sakız olup ağızlarda çiğnenmesi insanın dikkatini çekiyor.  Genel ve yerel seçim zamanında burnundan kıl aldırmayan demokrasi havarisi siyasi partilerin genel başkanları; kafadarlarını halka onaylatırlar.   Halkın önüne,  her 4, 5 yılda bir sandık koyarak size demokrasiyi getirdik diyerek meydanlarda fink atarlar. Benim adayıma, adaylarıma oy verirseniz bu devletin, bu partinin olanaklarının ucundan kıyından sana da kıyak geçeriz. Sözde demokrasinin, özde tahakkümün egemen olduğu demokrasi şölenlerini çok yaşadı bu milletimiz.

Ömründe demokrasi mücadelesi vermeyenlerin, demokrasiyi anlamaları mümkün değildir. Özgürlük, bağımsızlık ve kurtuluş mücadelesine katılmamış düşüncelerin, bedenlerin, beyinleri iyi tanımak gerekir. Dillerinin altındaki baklaları görmeden, A B C .. PLANLARINI bilip görmeli. Meydanlarda demokrasi havarisi nutuklar atarak, demokrasiyi gökten zembille indiremezler.

Demokrasinin istediği; hakça bölüşüm, hakça katılım, hakça katlanma var mı?

Eşit katılım ,eşit katlanma, eşit bölüşüm var mı? Siyasette liyakat, emek, proje, tutarlılık, dürüstlük katılmadan demokrasiyi toplantı salonlarından, spor salonlarından sokaklara, meydanlara taşıyamazsınız.

Hakça adalet, hakça eşitlik, hakça yaşama, hakça çalışma, hakça paylaşım, iş dağıtımı var mı ki ortalıkta demokrasi, barış ve kardeşlik ülkede yeşersin. Toplumun her kesiminde ki; yaşamlar arasındaki uçurumlar çoğaldığını görmeyen gözler, ülkemizin insanlarının kutsallarını kullanarak  demokrasiyi zembilin dibine yerleştirdiler *İ DURAK İ*

ZOTTİRİK DAVRANIŞLAR

İnsanımızın tuhaf davranışları, insanları baştan çıkarır. Yazı başlığımız argo bir kavram. Anlamını araştırdım bulamadım. Davranış Bilimleri  sözlüğüm olmadığı için kulaktan dolma anlam yüklemeye karar verdim.

ZOTTİRİK:UYDURUK, esaslı olmayan, özensiz, temelsiz anlamına gelen sıfat. -ikle biten böyle çok kelime var: sevindirik, saftirik, SAKINDIRIK, ÇEKİNDİRİK ...

ZOTTİRİK:Siyasi bir konuda tartışma adabını bilmeyen, lümpen ağızlı insanlara denir. Genellikle hangi anlamı üzerine yüklerseniz cuk diye oturur...şöyleki;
-zottirik ne demek?
Geri zekalı, dangalak, manyak,sıyırmış,tahtası eksik, güzel bir yazar ismi, yakışıklı bi insan ...gibi olabilir.
“-naber lan zottirik? İyidir kanka senden naber? Bugün yine çok zottiriksin”  günümüz insan ilişkilerindeki bu durum ağlanacak halimize gülmeye benzer.

ZOTTİRİK GÖRÜNTÜLER

*Kapalı mekan da güneş gözlüğüyle poz veren insan.*Kapalı mekan da şapkasıyla gezen insan.*Trafikte; Kavşağa bodoslama giren sürücü.*Yaya geçidindeki insanın üzerine arabayı süren sürücü..*Çocuğu kucağında, direksiyonu tutturup, kendisi telefonla konuşan baba… *Ocağa yemeği koyup, komşuya kahve içmeye giden bayan..*Geceleri güneş gözlüğü takan sürücüler…

*?*Minareye kaynak yapmak için tırmanmaya çalışanlar.

ZOTTİRİK KONUŞMALAR

SOKAKTA:“- Sadıç meraba!.. nassın eyimin. Çoluk çocukta ne haber? Okuyabildiler mi? İş bulabildile mi? Evlendile mi? Çocukları va mı?” oh oh eyi, pek gözel…” “ Var mı ulen üç kuruşa beş köfte yemek?”Haydi gülüm  voltanı al vızla buradan”.” Hey gidi koca felek kimine karpuz yedirirsin kimine kelek…Çek ulen arabanı, hadi yaylanda boyunu görem…”-

ZOTTİRİK ZAMPARALIKLAR

Yaşamın gerçeklerini yok sayarak yaşama biçimi. Seda Sayan Hanım Efendinin seslendirdiği; “DERDİM ÇOKTUR, ÇOOOOK” şarkısının sözlerinden yola çıkarak benzetmelerle, konuya açıklık getirelim.

“Televizyonu açacağım, ama radyo dinleyeceğim./Banyo küvetine su dolduracağım, ama yıkanmayacağım./Yataktan erken kalkacağım, ama işe gitmeyeceğim…

Of, ooooooof! Derdim çoktur çok….”

Abdest alacağım, ama namaz kılmayacağım. Yüzüne güleceğim, ama Arkasından basacağım küfürü. Borç alacağım, ama ödemeyeceğim. Üç sözün birini doğru, ikisini yalan söyleyeceğim. VATAN , MİLLET, BAYRAK DİYECEĞİM, AMA VATANINDA, MİLLETİNDE, BAYRAĞINDA DİYEREK HAVA BASAĞIM…Millete Kahramanlık taslayacağım. En büyük DÜRÜST benim diyeceğim.  Sizi yok sayma hakkım var mı?  Yok.

         Yok saymak olur mu diyorsunuz? OLUR: YALNIZ, OLMAZ, OLMAZ.

        

 

EŞEĞİN İZİNDEN

 

 

         “EŞEK DEYİP GEÇMEYİN!.."

HERKES DEĞİŞTİ BİR O DEĞİŞMEDİ”

İnsanoğlu  akılsızlıkları eşşeklikle nitelendirse de, en güzel gözlere sahip bu sevimli hayvan. Yerine göre, çoğu insandan daha akıllıdır...
        Örneğin ''''Eşek, iyi bir yol mühendisidir. Yokuşları en fazla % 7 eğimle ve kısa mesafelerde virajlar alarak çıkar.'''' dediklerinde... Ben de inanmamış ve nivelman yaptırmıştım yani topoğrafik aletle ölçüm. Sonuç şaşırtıcıydı: % 7
          Hani bu konuda çoğumuzun bildiği meşhur bir Anadolu fıkrası vardır:

          “1950''li yıllarda Amerikalı mühendisler gelmiş Türkiye''ye. Bir kısım imar çalışmalarına rehberlik ediyorlarmış. O zamanlarda yol güzergahını belirleyecek alet yok, eleman yok. Nafı''a mühendisleri eşeği yokuşa sürüyorlar, arkasından elemanlar şeritmetre çekiyor ve eşeğin ayak izlerine kazık çakıp istikamet belirliyorlarmış. Bunu gören Amerikalı mühendis, pratiği kavrayamamış ve sormuş:
- Ne yapıyorlar böyle?
- Rampada yolun güzergahını belirliyorlar.
- Nasıl yani, anlayamadım?
- Eşek % 7 eğimin üstüne çıkmaz, biz de eşeğin izinde kazık çakıp rampada yol güzergahı belirliyoruz demişler. Amerikalı katılarak gülmeye başlamış. Yatışınca da sormuş:
- Peki, eşek bulamayınca ne yapıyorsunuz?
Yetkili... Cevap vermiş:
- Amerika''dan mühendis getirtiyoruz.”

Bu günlerde ki halimizi planlayan toplum mühendislerinin kaynağını bir araştımakata yarar var. Erenlere sunulur.

          ***
           Eşek iyi bir kılavuzdur: Gittiği bir yolu hiç unutmaz ve o yoldan şaşmaz. Bu nedenle deve veya katır kervanlarının önüne daha önce bu yoldan gitmiş bir eşeği kılavuz olarak koyarlarmış.

           ***
            Evet, eşek akıllıdır... Düştüğü çamura bir daha, asla düşmez. "Eşek bir defa çamura düşer!" Deyimi bundandır. Genele vurursak onun kadar bile olamamışız, çamurdan çıkamıyoruz...”

         İnadıyla anılır, cefakarlığı kullanılır, onlarca yıldır yük taşımaktan sırtı yağırdan kurtulmaz. Boyuna bosuna bakıp küçümseyenlere ders olsun. 

         “Boy bos devede de var ama, kervanda onu bir eşek çeker, yol gösterir ey!.. *İ DURAK İ* bu sana ders olsun.

.